Τι σημαίνει απώλεια βάρους
Ο κάθε άνθρωπος έχει ένα συγκεκριμένο σωματικό βάρος, το οποίο αποτελεί το σύνολο του βάρους των επιμέρους συστατικών του σώματος, όπως τα οστά, οι μύες, το λίπος, τα υγρά σώματος κτλ. Οποιαδήποτε αλλαγή του συνολικού σωματικού βάρους σημαίνει τη μεταβολή του βάρους κάποιου ή κάποιων συστατικών του ανθρωπίνου σώματος.
Το λίπος αποτελεί τον τρόπο με τον οποίο αποθηκεύεται η ενέργεια που προέρχεται από την τροφή στο σώμα όταν ο οργανισμός δεν χρειάζεται όλη την προσλαμβανόμενη ποσότητα ενέργειας για να καλύψει τις τρέχουσες ενεργειακές του ανάγκες, και την αποθηκεύει με σκοπό να τη χρησιμοποιήσει όποτε αυτή θα του είναι απαραίτητη. Ουσιαστικά, το λίπος είναι το συστατικό του σώματος που πρέπει να μειωθεί προκειμένου να επιτευχθεί ένα υγιές σωματικό βάρος, σε περίπτωση που κάποιος είναι υπέρβαρος. Ωστόσο, η μέγιστη απώλεια λιπώδους μάζας που μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε μια εβδομάδα δεν ξεπερνά το 1 κιλό. Δηλαδή, οποιαδήποτε απώλεια βάρους μεγαλύτερη του 1 κιλού/ εβδομάδα δείχνει απώλεια και άλλων συστατικών του σώματος, εκτός του λίπους, γεγονός που μπορεί να είναι παραπλανητικό σε αρκετές περιπτώσεις. Οι μεγαλύτερες και σύντομες διακυμάνσεις του βάρους οφείλονται σε μεταβολή στην ποσότητα των υγρών του σώματος, αφού το 60% του σώματος αποτελείται από υγρά. Η ποσότητα των σωματικών υγρών ποικίλει τόσο από μέρα σε μέρα, όσο και από ώρα σε ώρα, γι’ αυτό και παρατηρούνται διαφορετικές τιμές βάρους μέσα στην ημέρα.
Πώς μετριέται το σωματικό βάρος
Όπως προαναφέρθηκε, παρατηρούνται πολλές διακυμάνσεις στην ποσότητα των υγρών του σώματος οι οποίες αντικατοπτρίζονται στη ζυγαριά. Το λίπος, μόνο του οποίου η απώλεια είναι επιθυμητή, δεν μπορεί να μειωθεί σημαντικά μέσα σε μια εβδομάδα. Γι’ αυτό συστήνεται όταν κάποιος ακολουθεί πρόγραμμα διατροφής με σκοπό την απώλεια βάρους να ζυγίζεται μόνο 1 φορά την εβδομάδα, με τον ίδιο περίπου ρουχισμό και αν είναι εφικτό, περίπου την ίδια χρονική στιγμή της ημέρας, για να είναι παραπλήσια η ποσότητα των υγρών στο σώμα. Η καλύτερη εκτίμηση προκύπτει κατά τις πρωινές ώρες επειδή η ποσότητα των υγρών δε διαφέρει σημαντικά από μέρα σε μέρα το πρωί. Επομένως, τα ακατάστατα και συχνά ζυγίσματα το μόνο που προκαλούν είναι να φορτίζουν με άγχος και να μην δίνουν ξεκάθαρες και σημαντικές πληροφορίες για την πορεία του σωματικού βάρους.
Πως επιτυγχάνεται η απώλεια σωματικού λίπους
Ο οργανισμός χρειάζεται ένα συγκεκριμένο ποσό ενέργειας για να μπορέσει να επιτελέσει τις ζωτικές λειτουργίες του και ένα επιπλέον ποσό ενέργειας για να γίνουν οι διάφορες δραστηριότητες (περπάτημα, χειρονακτικές εργασίες κτλ). Η ενέργεια αυτή παρέχεται στον οργανισμό αποκλειστικά από τη διατροφή. Σε περίπτωση που η ποσότητα της προσλαμβανόμενης ενέργειας είναι η ίδια με αυτή που χρειάζεται ο οργανισμός να καλύψει τις ανάγκες του, το σωματικό βάρος παραμένει σταθερό αφού το σωματικό λίπος ούτε αυξάνεται, ούτε μειώνεται. Επομένως, για να επιτευχθεί η απώλεια λίπους θα πρέπει είτε η προσλαμβανόμενη ενέργεια μέσω της διατροφής να μειωθεί, είτε οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού να αυξηθούν (με την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας) είτε να γίνουν και τα δύο, γεγονός που αποτελεί και την ιδανικότερη λύση. Η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης, ωστόσο, θα πρέπει να γίνει με μη επιθετικό τρόπο ώστε να μην διαταραχθεί η ισορροπία του οργανισμού και προκληθούν ανεπανόρθωτες συνέπειες για την υγεία και το μεταβολισμό. Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, εκ των πραγμάτων, μπορεί να γίνει μέχρις ενός ορισμένου σημείου που επιβάλει η φυσική κατάσταση του εκάστοτε ατόμου.
